Belkıs Balpınar Röportajı

Merhaba Tuğba hanım. Bize biraz kendinden bahseder misin ?

1980 İzmir doğumluyum. 1998 İzmir Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi mezunuyum.

2002 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’nde

Lisansımı, yine aynı üniversitenin Güzel Sanatlar Enstitüsü Tekstil ve Moda Tasarımı Anasanat Dalı’nda

2007 yılında Yüksek Lisansımı ve 2016 yılında da Sanatta Yeterliliğimi tamamladım. Eğitimimi

tamamladıktan sonra 2017 yılında 2003’te kadrosuna girdiğim Çukurova Üniversitesi Güzel Sanatlar

Fakültesi Tekstil ve Moda Tasarımı Bölümü’ne görevime devam etmek için geri döndüm. 2019 yılında

Dr. Öğr. Üyesi kadrosunu aldığım kurumumda branşıma ait dersleri vererek çalışmaya devam ediyorum. 

Ayrıca Tapestry sanatı, dokuma sanatı, lif sanatı, keçe sanatı, üç boyutlu sanatsal tekstiller ve tekstil de

tasarımla bağlantılı diğer konularda çalışmalarıma akademik ve sanatsal olarak devam ediyorum.

Katıldığım ulusal ve uluslararası karma ya da grup sergilerin yanı sıra 2017 yılında Adana’da,

2018 yılında da İzmir’de olmak üzere “Arayış” ve “Arayış II” isimli iki adet hacimli lif ve tekstil sanatı

ile ilgili çalışmaların yer aldığı kişisel sergileri açtım. En yakın tarihli olarak da 6 Temmuz’da bugüne

kadar yapmış olduğum çalışmalardan bir seçki haline getirilen “Dönüşüm” isimli sergimi

www.textileartplatform.com.tr sitesinde Prof. Biret Tavman Ertuğrul küratörlüğünde online olarak açacağım.

Güncel yaşamı güncel sanata taşıma adına çalışmalarımda tekstile ait malzemeler ve renk dengeleri

ile gizemli bir var oluş sürecini imgelemekteyim. Erken dönem çalışmalarımda olduğu gibi bugün de

kimlik, cinsiyet, beden, toplum sorgulanmasında; var oluş, oluşum ve dönüşüm üzerine çalışmalarıma

devam etmekteyim.

Kırmızı Rüya / Dream in Red 

2021 

Keçe, Dikiş / Felting, Stitching 

Yün, Akrilik, Pamuk / Wool, Acrilic, Cotton 

26x12x8 cm

Başlangıçta sizi bir araç olarak tekstile çeken şey neydi? 

Aslında Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü mezunuyum.

Tabi sadece Resim alanında ilerlemedik lisede. Heykel ve

Grafik derslerimizde alanında yetkin hocalarımızdan dersler aldık.

Benim için aldığım eğitim çok doyurucu oldu ve başlangıç noktamı oluşturdu. Beni tekstile çeken

1998 yılında D.E.Ü Güzel Sanatlar Fakültesinde tercihte bulunduğum bölümlerin girdiğim yetenek sınavlarında

(Grafik, Seramik, Tekstil )Tekstil Bölümünü 1. lik ile kazanmam oldu. Üniversite 1. sınıfta dokuma tezgahları

ilgimi çekmiş ve bende merak uyandırmıştı. 2. sınıf itibari ile tezgahlarla tanıştıktan sonra onlardan hiç

ayrılamadım. Lisans dönemi boyunca tüm dokuma teknikleri ile denemelerim oldu. İpliklere dokunmak,

karışan kısımlarını açmak ve hiç yoktan bir ürünü oluşturmak muhteşem bir tatmin duygusu sağlıyordu.

Dokuma kısmı ise terapi. Yüksek Lisans tezimde Fransız Tapestry Dokuma Sanatını  (Dokuma Resim Sanatı)

konu aldım ve araştırdım. İpliklerimin temininden sonra çile halinde boyadım ve dokudum, dokudum.

Dokuma portreler oluştukça haz duymaya ve bunun teknikten ziyade sanatsal yönüyle neler yapabilirim

kısmı üzerinde durmaya başladım. Daha sonra kağıt iplikleri keşfettim ve bir süre onlarla dokumalar ve

hacimli yapılar oluşturmaya, tekstilin içine yedirmeye başladım. Sanatta Yeterlik tezimde ise Lif Sanatı

kapsamında oluşturulan hacimli yapılar üzerine eğilmeye karar verdim. Bu süreçte beni, yün elyafı ile

tanıştırdı. Üniversitemize Erasmus ile Litvanya, Vilnius’dan gelen eğitmenlerin workshop’ında da

iğneleme keçe tekniği(kuru keçe)ile karşılaştım ve uygulama aşamasından inanılmaz keyif aldım.

Tez uygulamalarımı da bunun üzerine gerçekleştirdim. Yün malzeme, tekniği, dokusu, biçimlenebilme

ve biçim alabilme ve verilen biçimde kalabilme özelliği ile vazgeçemediğim bir malzeme haline dönüştü.

Genel olarak tekstil malzemelerinin, fiziksel özelliklerinin yanı sıra formların kavramsallaştırılmasında,

mekânla bağlantı kurabilmesinde ve izleyicide psikolojik etkiler uyandırılmasında sundukları sınırsız

olanaklarla farklı yaklaşımlar sergileyen sanatçılara zengin bir alan ve sessiz iletişim olanağı yarattığını

düşünüyorum. En azından benim için öyle.

Bize fikirden yaratmaya kadar olan sürecinizden bahseder misiniz ? 

Elbette. Yumuşak malzemelerle yapılan çalışmalarımda biçimsel belirleyicilik, tekstil liflerinin doğasına özgü

niteliklerini ve form olanaklarının özelliğine bağlı olup, malzemenin anlatım dili de çalışmanın özelliğini

belirlemektedir. Tekstil malzemeyi bir ifade biçimi olarak kullanmakta, yaratıcı ve deneysel eserleri kapsayan

çalışmalarımda, kavramsal yaklaşımın varlığını irdeleme amacını taşımaktayım. Figür ve temsili

kompozisyonlarda renkler ve formlar figüratif kompozisyonların kendi hikayelerini oluşturmaktadır.

Bu hikayeler arasında var oluş, oluşum ve dönüşüm temaları üzerine eğilmekteyim.

Bir fikri, bir duyguyu ya da bir mesajı nesnel bir sanatsal oluşuma dönüştürme çabasındaki keçe çalışmalarımın

ortaya koyulma sürecinin ilk anından itibaren tasarlanan biçim ve yüzey ayrıntılarının görsel algı, dokunsal algı

ve duyumsal algı arasında zıtlık yaratmasını amaçladım. Bire bir ya da abartılı oranlar, kullanılan malzemeler

ve yüzey oluşturma teknikleri sayesinde tasarlanan çalışmalarımı heykel algısı ve etkisi  yaratan biçimler olarak

kurguladım. İzleyicinin duyumsal algısında da sorgulayıcı bir yaklaşıma neden olmayı hedefledim Sonucunda da

dokunsal algıda yarattığı yanılgı ve zıtlık hissi ile malzeme ve biçim ilişkisindeki uyum ve zıtlık oyununu ortaya

koymayı başardım.

Bu sorgulama, sıra dışı sonuçlara açık, kimi zaman soyutlamanın öne çıktığı kimi zaman da doğrudan anlatımın

ön planda olduğu, sanatsal etkilerin çoğaldığı bir uygulama deneyiminin yaşanmasına neden oldu.

Bize seçtiğiniz tekniklerden ve bunları nasıl kullandığınızdan biraz bahseder misiniz ? 

Genel olarak çalışmalarımda daha öncede bahsettiğim üzere, ıslak ve kuru keçe tekniklerinde kendimi

geliştirmeye çalışıyorum. Bunun yanı sıra dokuma, örme, dikiş ve işleme tekniklerini kullanıyorum.

Malzeme olarak yün ve pamuk elyafı- ipliği, kağıt iplikler, bakır ve çelik tel ve doğal olan tüm materyalleri

tercih ediyorum. 

Genellikle malzemelerin ham renklerini; dinginliği ve saflığı betimlemek için, kırmızı ve tonlarını insanoğlunun

fark edilme ve öne çıkma, hayattaki iniş ve çıkışlarını betimlemek için kullanıyorum.
Köklü keçe geleneğini ve günümüzde lif sanatına nasıl evrildiğini okunur kılmaya, binlerce iğne

darbesiyle şekil alan hacimli formlara ve liften heykellere birer kimlik ve hayat vermeye çalışıyorum.

Bu dönemde sizi en etkileyen sanatçı ve sergiler neler ? Takip ettiğiniz ve

hayran olduğunuz sanatçılar var mı ? 

İdol olarak aldığım 60 kuşağının Feminist Lif sanatçılarından Louis Bourgeois, Claire Zeisler, Sheila Hicks,

Lerone Tawney, Magdalena Abakonowicz ve Ruth Asawa ‘yı sayabilirim. Günümüz sanatçıları ise;

Stephany Metz, Karine Jollet, Kim Soonim ilgimi çekenler arasında. Ayrıca Giyilebilir Sanat kapsamında

hacimli çalışmaları bulunan Iris van Herpen ve Sandra Backlund’ı örnek verebilirim.

Bağ Serisi / Bond Series 

2016

Türkiye’de sanata verilen değeri nasıl değerlendiriyorsunuz? Türkiye’de

sanatını icra etmek isteyen genç sanatçılara nasıl bir yol izlemeleri gerektiği

hakkında bilgi verir misiniz ? 

Günümüzde dünya ekseninde; coğrafi, toplumsal yapı, teknoloji, sanat-tasarım gibi birçok alanda sınırların

giderek genişlediği ve zorlandığı bir dönem yaşanmakta. Geçmiş, teknoloji ve gelecek arasında bağlar kuran

bir dönemin sıra dışı sonuçlarını kucaklayan günümüz sanat dünyasının, artan çeşitlilik ve uygulama tekniklerinin

ve olanaklarının sanatçılara sınırsız olasılıklar sunduğu da bir gerçek. 

Türkiye’nin sanat potansiyelini yüksek, verilen değeri ise az buluyorum.

Yeni nesil tasarımcı ve sanatçıların heyecanlarını kaybetmeden, inançlarını yitirmeden,

inandıkları yolda kendi oluşumlarıyla ayakta kalarak,  bu süreci ileriye taşıyacaklarını umuyorum.

Üreme / Seminal 

2018 

Keçe, Dolama, Yerleştirme / Felting, Wrapping, Installation Yün, Akrilik / Wool, Acrilic 

115x55x7 cm